İngilizce Kelime Türetme Kuralları ve İngilizce Ekler

İngilizce yeni kelimeler öğrenirken işimize yarayacak en önemli konulardan biri de isim türetme konusudur. Çünkü İngilizce kelime türetmeyi öğrenen bireyler, eklerin anlamlarını bilmeleri sayesinde yeni kelimeleri daha rahat öğrenmekte veya karşılarına çıkan kelimeler hakkında tahminde bulunabilmektedir.

Bu nedenle yabancı kelimelere gelen ekler ve bunlarla oluşan kelimeler hakkında hazırlanan içeriğimizi inceleyerek İngilizce ekler hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

İngilizce Kelime Türetme için Kullanılabilecek Ekler

İngilizce kelime oluşturmak için birçok farklı ek kullanılmaktadır. Bu ekler, geldikleri kelimeye olumsuzluk anlamı getirmesinin yanında, aynı zamanda isimden fiil yapmak ya da isimden sıfat yapmak amacıyla da kullanılmaktadır. Aşağıda bu eklerin neler olduğu ve bunlarla ilgili örnek kelime ve cümleler verilmiştir.

Co (İle, Beraber, Birlikte) İngilizce Eki ile Sözcük Türetme

Co suffix eki, İngilizcede birliktelik anlamı katmak için kullanılmaktadır.

• Coexistence: bir arada var olma
• Coexistent: eş süreli
• Coextensive: birlikte genişleyen
• Coextensively: eşit olarak yayılarak
• Cofounder: kurucu ortak
• Cofunction: bağlantı
• Cohabitant: aynı evde yaşayan kimse
• Cohabitation: beraber yaşama
• Coinfection: koenfeksiyon
• Coinsurance: ortak sigorta
• Coinsurer: müşterek sigortacı
• Colorize: renklendirmek
• Comedian: komedyen
• Commiserated: merhametli
• Confute: itiraf etmek
• Cooperation: işbirliği
• Cooptation: birlikte seçme
• Co-pilot: yardımcı pilot
• Cotangent: kotanjant
• Coterminal: terminal
• Counterspell: karşı heceleme

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan –co ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

He is one of the co-founders of Facebook.
O, Facebook’un kurucu ortaklarından biridir.

Co-author of this book did a good job.
Bu kitabın yardımcı yazarı iyi iş çıkardı.

Had it not been for your cooperation, I could not have finished the work in time.
İşbirliğin olmasaydı, işi zamanında bitiremezdim.

Contra (Karşıt, Zıt) İngilizce Eki ile Sözcük Türetme

Contra suffix’i İngilizcede karşıt, zıtlık içeren anlamlara gelmektedir.

• Contradict: çelişmek, zıttını söylemek
• Contrast: zıtlık, tezat
• Contrary: aksine                    
• Counter:  karşıt şey
• Counterbalance:  karşı ağırlık
• Counteract: karşılık vermek, karşı savaşmak
• Counterattack: karşı hücuma geçmek
• Contraband: kaçak
• Contractually: sözleşmeli
• Contralto: kontralto
• Contravener: aykırı
• Contrastive: zıt
• Contralateral: karşı taraf
• Contraception: doğum kontrolü
• Contradict: çelişmek
• Contravention: çelişki
• Contraceptive: kontraseptif
• Contra: atak
• Contraption: mekanizma
• Contractile: kasılma

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan –contra ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

The contrast between the two ideas is very marked.
İki fikir arasındaki zıtlık çok belirgin.

I hate to contradict you.
Seninle ters düşmekten nefret ediyorum.

If you do that, it will only bring about a contrary effect.
Eğer bunu yaparsan, bu sadece aksi sonuçlar doğuracak.

De (Karşıt, Ters) İngilizce Eki ile Sözcük Türetme

De- suffix’i İngilizcede olumsuz, karşıt, ters anlamı katmakta olup bulunduğu sözcüğü negatifleştirmektedir.

• Deactivate: etkisizleştirmek
• Deal: halletmek
• Dealate: anlaşma
• Decode: deşifre etmek, çözmek
• Decommission: hizmetten ayrılma
• Decompose: doğada yok olmak
• Deconstruct: bir metni yapı söküm teorisine göre analiz etmek
• Decontaminate: bulaşıcı maddelerden temizlemek
• Deflate: fiyatları düşürmek
• Deflect: saptırmak, caymak
• Deform: biçimini bozmak
• Demythologize: mitolojik ifadelerden arındırmak
• Derail: raydan çıkarmak
• Detract: değerini düşürmek

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan –de ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

The scandal detracted from his reputation.
Skandal, itibarını zedeledi.

We have a lot of problems to deal with.
İlgilenecek bir sürü sorunumuz var.

English deformed several words of French.
İngilizce, Fransızcanın birkaç kelimesini deforme etti.

İngilizce Olumsuzluk Eki ile Sözcük Türetme

İngilizce kelime oluşturma konusundaki ekler genel olarak şunlardır:

Inter (Arası, Arasında) İngilizce Eki ile Sözcük Türetme

Inter eki, arası / arasında anlamına gelmektedir.

• intercede: araya girmek
• interests: ilgi alanları
• interesting: ilginç
• interpretation: yorumlama
• interaction: etkileşim
• interested: ilgilenen
• interaction: etkileşim
• interpreted: yorumlanmış
• interpretation: yorumlama
• interactive: etkileşimli
• interface: arayüz
• interpreting: tercümanlık
• interacting: etkileşim
• interpreter: çevirmen
• international: uluslararası
• interpretive: yorumlayıcı
• interdependence: dayanışma
• interpreter: çevirmen
• intertwined: iç içe
• interdependent: birbirine bağımlı
• interpret: yorumlamak
• interacts: etkileşim
• interpretative: yorumlayıcı
• intersperse: serpmek
• interlocking: birbirine kenetlenen
• intermittently: aralıklı olarak
• interacted: etkileşim
• interactional: etkileşimsel
• interior: içeri alan
• intermediates: ara maddeler
• internationalism: enternasyonalizm
• intermingled: birbirine karışmış
• interdependence: dayanışma
• internationalist: enternasyonalist
• interlinked: birbirine bağlı
• interment: araya girmek
• interlocked: birbirine geçmiş
• intermixed: karıştırılmış
• interdependency: karşılıklı bağımlılık
• interrelatedness: karşılıklı ilişki
• internationals: uluslararası
• intermixture: karışım
• interlocks: kilitler
• intermixing: karıştırmak
• intermarriage: karşılıklı evlilik
• interlinking: birbirine bağlanan
• interweaves: iç içe geçmiş
• interstate: eyaletler arası

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan -inter ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

Aspire to be a person that everyone enjoys interacting with.
Herkesin etkileşimde bulunmaktan keyif aldığı bir kişi olmayı hedefleyin.

I understand you had an interesting day.
İlginç bir gün geçirdiğini anlıyorum.

English is quite often the language of choice when speaking to an international audience.
İngilizce uluslararası bir izleyici kitlesiyle konuşurken, oldukça sık tercih edilen bir dildir.

Mis (Yanlış olan, hatalı) Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Mis eki İngilizcede hatalı, yanlış olan anlamına gelmektedir.

• misbehave: edepsizlik etmek
• miscount: yanlış hesap etmek
• misdirect: yanlış yön göstermek
• misfortune: şanssızlık
• mislead: yanlış yönlendirmek
• mismatch: birbirine uymamak
• misplace: yanlış yere koymak
• misprint: yanlış basmak
• misquote: birinin sözünü yanlış tekrarlamak
• misremember: yanlış hatırlamak
• misspell: yanlış hecelemek
• mistreat: kötü kullanmak
• misunderstood: yanlış anlaşılan
• mistake: hata
• misconduct: görevi kötüye kullanmak
• misplace: yanlış yere koymak
• misstep: yanlış adım
• misacting: yanlış davranma
• misaddress: yanlış hitap etmek
• misadjusted: yanlış ayarlanmış
• misadministration: hatalı ilaç veya radyoterapi uygulama
• misadventure: başa gelen olay, aksi tesadüf
• misadvise: yanlış öğüt veya bilgi vermek
• misaim: yanlış hedef alma
• misalign: yanlış ayarlamak

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan -mis ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

You’ll make the same mistake if things continue in this way.
İşler bu şekilde devam ederse yine aynı hatayı yapacaksın.

You must not misbehave so.
Öyle yaramazlık etmemelisin.

I think you misunderstood what I said.
Bence söylediğimi yanlış anladın.

Multi (Çoğul, Birden çok) Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

Multi eki İngilizcede çoğul, birden çok anlamına gelmektedir.

• Multicellular: çok hücreli
• Multicolored: çok renkli
• Multicultural: çok kültürlü
• Multidimensional: çok boyutlu
• Multifaceted: çok yüzlü
• Multifarious: çeşit çeşit, türlü türlü
• Multiform: bir sürü formu olan
• Multilateral: çok kenarlı, çok taraflı
• Multilayered: çok katmanlı
• Multimedia: multimedya
• Multimillionaire: multimilyoner

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan -multi ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

I believe that multiculturalism is beneficial for a nation.
Çokkültürlülüğün bir ulus için faydalı olduğuna inanıyorum.

These multicolored socks are hand-knitted.
Bu çok renkli çoraplar el örgüsüdür.

Plants and animals are multicellular organisms.
Bitkiler ve hayvanlar çok hücreli organizmalardır.

Non (Olmayan, dışında kalan) Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Non eki İngilizcede olmayan, dışında kalan anlamına gelir.

• Nonconformist: konformist olmayan
• Nonsmoker: sigara içmeyen
• Nonfiction: kurgu olmayan
• Nonscheduled: programlanmamış
• Noncommitted: yükümlülük altına girmemiş
• Nonpayment: ödememe
• Nonalcoholic: alkolsüz
• Nonnuclear: nükleer olmayan
• Noncommissioned: resmen görevli olmayan
• Nonrestrictive: kısıtlayıcı olmayan
• Nonthreatening: tehdit edici olmayan
• Noncancerous: kanser yapmayan

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan –non ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

I prefer reading non-fiction.
Kurgu dışı kitap okumayı tercih ederim.

He was taken to court for non-payment of the fine.
Cezayı ödemediği için mahkemeye çıkarıldı.

Out (Dahası, fazlası) Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

Out eki İngilizce’de dahası, fazlası, dışında anlamına gelir.

• Outer: dış
• Outgoing: dışa dönük
• Out: dışarı
• Outing: gezi
• Outed: çıkmış
• Outside: dışarıda
• Outward: dışa doğru
• Outdoor: dış mekan
• Outermost: en dıştaki
• Outbound: giden
• Outmoded: modası geçmiş
• Outfielder: dış saha oyuncusu
• Outflowing: dışarı akan
• Outflown: dışarı uçmuş
• Outflows: çıkışlar
• Outfield: dış saha
• Outdoors: açık hava
• Outwardness: dışa dönük
• Outcome: sonuç
• Outcomes: sonuçlar
• Outcast: dışlanmış
• Outrun: çıkış
• Outclass: üstün sınıf
• Outrunning: üstünlükler
• Output: çıktı
• Outlook: görünüm
• Outputs: çıktılar
• Outlet: çıkış
• Outbreak: salgın

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan –out ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

Playing baseball is an outlet for energy.
Beyzbol oynamak enerji için bir çıkış noktasıdır.

No outsiders are allowed to enter.
Yabancıların girmesine izin verilmez.

She has an outgoing personality.
Onun sempatik bir kişiliği var.

Over (Aşırı) Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Over eki İngilizcede aşırı anlamına gelmektedir.

• Overboard: gemiden denize
• Overcoat: manto
• Overhang: üzerine süslü şeyler asmak
• Overlap: üst üste binmek
• Overlord: derebeyi
• Overrun: makine vb fazla çalıştırmak
• Overthrow: alaşağı etmek
• Overact: abartılı oynamak
• Overcapitalize: sermayesini yüksek göstermek
• Overcrowd: fazla kalabalık etmek
• Overfull: fazla dolu
• Overmuch: fazla sayıca
• Oversupply: fazla tedarik etmek
• Overweight: fazla kilolu olmak

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan –over ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

You have an overactive imagination.
Aşırı aktif bir hayal gücünüz var.

He overcame a lot of difficulties before succeeding as a doctor.
O, doktor olmayı başarmadan önce birçok zorluğun üstesinden geldi.

Eventually, my curiosity overcame my fear.
Sonunda merakım korkumun üstesinden geldi.

Post (Sonrası) Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

Post eki İngilizcede sonrası anlamına gelmektedir.

• postgame: oyun sonrası
• postseason: sezon sonrası
• postpone: ertelemek
• postnatal: doğum sonrası
• postgraduate: mezuniyet sonrası
• posterity: gelecek nesiller
• post meridiem: öğlen sonrası
• postmortem: ölüm sonrası

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan –post ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

They decided to postpone their holiday until next year.
Tatillerini gelecek yıla kadar ertelemeye karar verdiler.

Postnatal depression is becoming a problem for moms.
Doğum sonrası depresyonu anneler için sorun haline geliyor.

The postgraduate students are suffering to find a good job.
Mezun olan öğrenciler iş bulmakta zorlanıyor.

Pre (Öncesi) Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Pre eki, İngilizcede öncesi anlamındadır.

• precook: önceden pişirmek
• preload: ön yükleme
• premade: önceden yapılmış
• preorder: ön sipariş
• preschool: okul öncesi
• preset: önceden ayarlanmış
• prefix: ön ek
• prevent: önlemek
• precise: kesin, kesinlik
• prejudice: ön yargı
• preview: önceden görmek, gala
• predict: tahmin etmek
• prepare: hazırlanmak
• precaution: önceden tedbir almak

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan –pre ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

There’s no way to predict what you will dream tonight.
Bu gece neyin rüyasını göreceğini tahmin etmenin bir yolu yok.

Mother mentioned that it was about time to prepare supper.
Annem akşam yemeği hazırlamanın zamanı olduğunu belirtti.

People wear masks to prevent getting a disease.
İnsanlar bir hastalığa yakalanmayı önlemek için maske takar.

Re (Tekrar) Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Re eki, tekrarlama anlamı taşımaktadır.

• rebuilt: yeniden inşa edilmiş
• rewrite: yeniden yazmak
• redo: yeniden yapmak
• relive: yeniden yaşamak
• revize: revize etmek
• replay: tekrar oynamak
• reflector: reflektör
• repeat: tekrarlamak
• rebellion:isyan etmek
• refresh: tazelemek
• revenge: intikam almak
• retrieved: yeniden kazanılmış, alınmış
• return: geri dönmek

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan –re ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

I beg your pardon, but would you repeat what you said?
Affedersiniz fakat ne söylediğinizi tekrarlar mısınız?

In order to return to our era, what should we do?
Çağımıza geri dönmek için ne yapmalıyız?

I took my revenge.
Ben intikamımı aldım.

Sub (Alt) Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Sub eki İngilizcede alt anlamındadır.

• Subject:konu
• Subway: metro
• Submit: sunmak, ibraz etmek
• Subtle: hemen göze çarpmayan
• Subvert: düzeni bozmak
• Submarine: denizaltı
• Submerge: suyun içine batırmak
• Subheading: altbaşlık
• Subscribe: takip etmek
• Subtropical: tropikal iklimden biraz daha serin olan (iklim kuşağı)

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan –sub ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

English has become my favorite subject.
İngilizce en sevdiğim ders oldu.

Excuse me, but is this the right way to the subway station?
Affedersiniz ama bu metro istasyonu için doğru yol mu?

He decided to submit his resignation.
İstifasını sunma kararı aldı.

Super (Daha gelişmiş) Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Super eki, İngilizcede daha gelişmiş anlamına gelmektedir.

• Superman: süper adam
• superstar: süper star
• superintendent: amir, yönetici, başkomser
• supervisor: süpervizor
• superlative: en üstün derece

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan –super ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

Who’s your favorite comic book super hero?
Favori çizgi roman süper kahramanın kimdir?

By means of a super high-pressure water spray practically all the sediment is removed.
Süper yüksek basınçlı su spreyi ile pratik olarak tüm tortu uzaklaştırılır.

The movie made her an international superstar.
Film onu uluslararası bir super star yaptı.

Uni (Tek, yalnız) Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Uni eki, İngilizcede tek, yalnız gibi anlamlara gelmektedir.

• Unicameral: tek meclisi olan parlamento
• Unicorn: tek boynuzlu at
• Unicycle: tek tekerlekli bisiklet
• Uniform: üniforma
• Unify: bütünleştirmek, bir örnek yapmak
• Unilateral: tek yanlı
• Union: birlik
• Unique: tek
• Unisex: iki cinsiyet için de uygun
• Unit: birlik
• Unite: birleştirmek
• University: üniversite

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan –uni ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

We need to replace the whole unit.
Bütün üniteyi değiştirmemiz gerekiyor.

Ukraine became independent again when the Soviet Union dissolved in 1991.
1991 Sovyetler Birliği dağıldığında Ukrayna tekrar bağımsız oldu.

In America, my schedule is different and unique nearly every day.
Amerika’da, benim programım hemen hemen her gün farklı ve benzersizdir.

Under (Altında, hâlinde) Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Under eki altında anlamındadır.

• underarm : koltuk altı
• underbrush : ağaç altındaki çalılık
• underclothes underwear; iç giyim
• undercooked : pişmemiş
• undercurrent : gizli etki
• underdog :   kazanma şansı az olan kimse/takım
• underestimate undervalue, : küçümsemek
• underfoot : ayak altı
• undergarment : iç çamaşırı
• underage: reşit

Aşağıda İngilizce ekleri arasında yer alan –under ekiyle kurulan cümle örneklerini inceleyiniz.

He’s still underage.
Hâlâ reşit değil.

The underdog in the match, will be trying to beat the team.
Maçta kazanma şansı az olan takım, şampiyonu yenmeye çalışacak.

İngilizcede Son Ekler ile Sözcük Türetme

İngilizcede çeşitli son ekler bulunmaktadır. Bunlar ekler, isim türetmek için yaygın olarak kullanılmakta olup, aşağıda ayrıntısıyla verilmiştir.  

-Er Son Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Er eki ile oluşturulan İngilizce sözcükler genellikle meslekler olmaktadır. Aşağıda bu ek ile kullanılan kelimeleri ve cümleleri görebilirsiniz.

• reporter: raporcu
• fighter: dövüşçü
• watcher: izleyici
• writer: yazar
• listener: dinleyici
• calculator: hesap makinesi
• conductor: kondüktör
• doctor: doktor
• editor: editör
• author: yazar
• regular: devamlı
• popular: popüler
• similar: benzer
• beggar: dilenci
• teacher: öğretmen
• banker: bankacı
• cooker: aşçı

She wants to be a cooker.
O bir aşçı olmak istiyor.

I have been a teacher for 15 years.
15 yıldır öğretmenlik yapıyorum.

Have you ever given money to a beggar?
Bir dilenciye hiç para verdin mi?

-Ian Son Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Ian eki genellikle meslek adları ifadesi olmak üzere pek çok alanda kullanılmaktadır.

• physician: doktor
• politician: politikacı
• technician: teknisyen
• conquian: fetih
• aquarian: akvaryum
• bohemian: bohem
• civilian: sivil
• magician: büyücü
• comedian: komedyen

My first impression was that he was a tactful politician.
Benim ilk izlenimim onun anlayışlı bir politikacı olduğu yönünde.

Jim Carrey is very famous and a good comedian.
Jim Carrey iyi ve çok tanınmış bir komedyendir.

I’m a civilian.
Ben bir sivilim.

-Ment Son Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Ment ekini genellikle fiilleri isim haline getirirken kullanılmaktadır.

• development: ilerleme
• punishment: cezalandırma
• unemployment: işsizlik
• disappointment: hayal kırıklığı
• accomplishment: başarı
• understatement: altını çizme
• acknowledgment: bilgi edinme
• discouragement: cesaretini kırma

The development of applications for Android is possible from today.
Android uygulamaların gelişmesi bugünden itibaren mümkündür.

I don’t think that I deserved the punishment I got.
Aldığım cezayı hak ettiğimi düşünmüyorum.

There can be no great accomplishment without risk.
Büyük başarılar risksiz olamaz.

-Ism Son Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

İngilizcede kelime türetme esnasında en çok kullanılan eklerden biri olan –ism, genellikle bir kavram ya da ideoloji isminde yer almaktadır.

• fundamentalism: köktencilik
• utilitarianism: menfaatçılık
• constructivism: yapısalcılık
• sensationalism: heyecan ve coşku merakı
• traditionalism: gelenekçilik
• exceptionalism: istisnacılık
• existentialism: varoluşçuluk
• hypothyroidism: hipotiriodizm

It raises the question of fundamentalism.
Köktencilik sorununu gündeme getiriyor.

Sartre was an existentialist.
Sartre varoluşçuydu.

-Ist Son Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

İngilizcede -ist eki de tıpkı  -er ya da –ian ekleri gibi genelde o işi yapan şahsı tanımlamayı sağlamaktadır.

• psychologist: psikolog
• psychiatrist: psikiyatrist
• dentist: dişçi
• receptionist: resepsiyonist
• technologist: teknoloji uzmanı
• nutritionist: beslenme uzmanı
• feminist: feminist
• antifeminist: feminizm düşmanı
• phlebotomist: vetonomist
• editorialist: editoryal yazılar yazan gazeteci

To my surprise, the noted psychologist was accused of a kidnapping.
Benim için sürpriz oldu, ünlü psikolog çocuk kaçırmakla suçlandı.

My mother advised me to see the dentist.
Annem diş hekimi ile görüşmemi tavsiye etti.

My sister is a receptionist.
Kız kardeşim bir resepsiyonisttir.

İngilizcede İsimden Fiil Türetmek için Kullanılan Ekler

İngilizcede isimden fiil türetmek için kullanılan bazı ekler vardır. Bunlar: -ify  ve –ise dir.

-Ify Son Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Ify eki suffix’i ismi fiil yapmak için kullanılmaktadır.

• diversify: çeşitlendirmek
• intensify: yoğunlaştırmak
• exemplify: örneklerle göstermek, suretini çıkartmak
• indemnify: dokunulmazlık vermek
• demystify: gizemli noktalardan arındırmak
• personify: karakterize etmek
• speechify: nutuk çekmek
• electrify: elektriğe dönüştürmek

In my opinion, we need to diversify our assets.
Bence varlıklarımızı çeşitlendirmemiz gerekiyor.

The actor must be prepared at the time of personifying a character.
Oyuncu, bir karakteri kişileştirirken hazırlıklı olmalıdır.

The railway line was electrified in the 1950s.
Demiryolu ilk 1950’lerde elektriklendirildi.

-Ise Son Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Ise eki İngilizcede ismi fiil yapmak amacıyla kullanılmaktadır.

• advertise: reklamını yapmak
• advise: öneri vermek
• apprise: bilgi vermek, haber yapmak
• arise: yükselmek, ortaya çıkmak
• chastise: sopa çekmek, ağır biçimde suçlamak
• circumcise: sünnet emek
• comprise: kapsamak, içermek
• compromise: anlaşmak, anlaşmaya varmak

How should you advertise on the Internet?
İnternette nasıl reklam yapmalısın?

I advise you to be careful in making notes for the lecture.
Dersi not alırken dikkatli olmanızı tavsiye ederim.

The experiment must succeed. The next chance will only arise in fifty years.
Deney başarılı olmalı. Sonraki şans elli yıl içinde ortaya çıkacaktır.

İngilizcede İsimden Sıfat Türetmek için Kullanılan Ekler

İngilizcede bazı noun, yani isimleri; adjective (sıfat) haline getirmek mümkündür. Bunu yapmak için kullanılan ekler -ic, -proof, -free, -less şeklindedir.  

-Ic Son Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Ic eki isimden sıfat yapmak için kullanılmaktadır.

• attic: çatı katı , tavan arası
• classic: klasik
• drastic: şiddetli, esaslı
• arctic: buzul, kutup
• electric: elektrik
• traffic: trafik
• panic: panik
• antics: maskaralık
• basic: ana
• aerobic: aerobik
• dramatic: dramatik
• exotic: egzotik

Don’t be so dramatic.
Bu kadar dramatik olma.

The basic job of an advertising agency is to figure out how to turn a desire into a need.
Bir reklam ajansının temel işi nasıl bir isteğin bir ihtiyaca çevrileceğini bulmaktır.

Have you already carried the boxes up to the attic?
Kutuları önceden tavan arasına taşıdın mı?

-proof Son Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Proof eki isimden sıfat yapmak için kullanılmakta ve geçirmez anlamına gelmektedir.

• foolproof: dört dörtlük, mükemmel
• ovenproof: fırına girebilen
• fireproof: ateş geçirmez
• windproof: rüzgar geçirmez
• heatproof: sıcak geçirmez
• leakproof: sızıntı geçirmez
• rustproof: pas tutmaz
• bombproof: bombaya karşı dayanıklı
• waterproof: suya dayanıklı
• bullet-proof: kurşun geçirmez

My camera is waterproof.
Benim fotoğraf makinem sugeçirmez.

He put on a bullet-proof vest, just to be safe.
O, sadece güvenli olması için bir kurşun geçirmez yelek giydi.

-free Son Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Free eki isimden sıfat yapmak için kullanılmakta ve –sız/siz anlamlarına gelmektedir.

• carefree: kaygısız, üzüntüsüz
• germfree: mikropsuz
• sugar free: şekersiz
• scotfree: kazasız belasız
• woodfree: hamur kağıt
• dustfree: tozsuz

Do you have alcohol-free drinks?
Alkolsüz içecekleriniz var mı?

I prefer sugar free junk foods.
Şekersiz abur cuburları tercih ederim.

-less Son Eki ile İngilizce Sözcük Türetme

-Less eki isimden sıfat yapmak için kullanılmakta ve mez/maz anlamındadır.

• harmless: zararsız
• careless: umursamaz
• nameless: adsız
• heartless: kalpsiz
• meaningless: anlamsız
• countless: sayısız
• numberless: sayısız
• useless: kullanışsız
• carefulless: dikkatsiz
• doubtless:kuşkusuz
• endless: sonsuz
• fearless: korkusuz
• helpless: çaresiz
• homeless: evsiz
• restless: duraksız
• tasteless: tatsız

There may be a killer who looks harmless in any social network.
Sosyal ağlarda zararsız bir kişi gibi görünen bir katil olabilir.

I never for a moment imagined that I’d be homeless.
Evsiz kalacağımı bir an bile asla hayal etmedim.

Her words were completely meaningless.
Onun sözleri tamamen anlamsızdı.

İngilizcede Sözcüklerin Hem Fiil hem de İsim Olarak Kullanılabilmesi(Conversion)

Conversion kelime anlamı itibariyle dönüştürme anlamına gelmektedir. Bazen bazı sözcükleri hem isim hem de fiil olarak kullanmamız mümkündür. Bu şekilde bir dönüşüm söz konusu olmaktadır. Yani isim olan bir sözcüğü fiile dönüştürmeye conversion denmektedir. Bir fill hem isim, hem de fiil anlamıyla kullanılmaktadır.

Aşağıda bu tarz kelimeler ve cümle örnekleri verilmiştir.

I’ll text you when I’m done.
Hazır olduğumda sana mesaj atacağım.

Bu cümledeki ‘’text’’ mesaj sözcüğü hem isim hem de ‘’mesaj yazmak’’ olarak fiil şeklinde de kullanılmaktadır.

His mother discreetly kept an eye on the boy.
Annesi çocuğu ihtiyatlı biçimde gözledi.

Buradaki cümlede ise ‘’eye’’ sözcüğü gözlemek anlamındadır, ayrıca ‘’göz’’ şeklinde de yaygın olarak kullanılmaktadır.

Students have access to the library.
Öğrencilerin kütüphaneye erişimleri var.

The project is taking shape.
Proje şekil alıyor.

My grandmother bottled the juice and canned the pickles.
Büyükannem suyu şişeledi ve turşuları konserve etti.

İngilizcede Bileşik Kelime Türetme (Compounding)

Compound ise birleştirme anlamına gelmektedir. Compounding ise gramerde “bileşik kelime oluşturma” şeklinde kullanılmaktadır.  Kısaca ifade edilmek gerekirse, compounding, iki ayrı sözcüğün birleşimiyle birleşik yazılan bir sözcük oluşturulmasıdır.

Bunlar sıfat, fiil ya da zarf şeklinde olabilmektedir.

Even without make-up, she’s very cute.
Makyajsızken bile çok hoş.

It was a heartbreaking story.
O, yürek parçalayan bir hikaye idi.

Poppy seed muffins are her favorites, but there are days when she must settle for blueberry.
Haşhaş tohumlu çörekler onun gözdesidir, ama onun yaban mersinine razı olmak zorunda olduğu günler vardır.

Do you want me to be your bodyguard?
Koruman olmamı ister misin?

The firefighter helped the car-accident victim.
İtfaiyeci araba-kazası kurbanına yardımcı oldu.

A massive earthquake of magnitude 8.8 hit the Japanese islands today.
8.8 büyüklüğündeki büyük deprem Japon adalarını vurdu.

İngilizcedeki Düzensiz Fiillerden Meydana Gelen Sözcükler

Bazı fiiller çekimlendiği zaman sonuna -ed takısı almamaktadır. Düzensiz bir şekilde başka bir dönüşüme uğraması mümkündür. Ancak bunların bir kuralı yoktur, dilin yapısı gereği öyle gelişmiş sözcüklerdir. Düzensiz fiillerden bazıları ve bunlarla kurulan cümleler aşağıda verilmiştir:

• Arise (yükselmek)          arose    arisen  
• Awake (uyanmak)          awoke  awoken              
• Bear  (taşımak, çekmek)              bore      borne  
• Beat  (dövmek)               beat      beaten
• Become  (dönüşmek)   became               become              
• Begin  (başlamak)           began   begun  
• Bend   (bükülmek)         bent      bent     
• Beset (sıkıntı vermek)  beset    beset   
• Bet  (iddiaya girmek)     bet/betted        bet        
• Bid (teklif etmek)           bid         bid

Now I’m wide awake.
Şimdi tamamen uyanığım.

I bid against him.
Ona karşı teklif verdim.

If you can’t beat them, join them.
Bükemediğin bileği öpmelisin.

İngilizcedeki De Eki (To)

İngilizcede –de/da anlamında ‘’ to’’ kullanılmaktadır. Bu ek, bir yerde bulunup, bulunmadığını anlatırken yaygın olarak cümle içinde görülmektedir. Aşağıda bu ekle kurulan cümle örneklerini görebilirsiniz.

We will go to the cinema and watch a movie.
Sinemaya gidip film izleyeceğiz.

She goes to school by shuttle.
Okula servisle gidiyor.