İngilizce Sıfat Sıralaması Nasıl Yapılır?

Her dilde olduğu gibi İngilizcede de bir kelimeyi nitelendirmek için kullandığımız farklı çeşitlerde sıfatlar vardır. Bu sıfatları isimlerden önce kullandığımızı biliyoruz, peki cümle içinde birden fazla sıfat kullanırsak ve ir kelimeyi birden fazla sıfat ile nitelendirirsek bunun sıralaması nasıl olmalı? Bu sorunun cevabını bu yazımızda inceleyeceğiz. Bu konu sıfat sıralaması doğru yapılmadığında kurduğumuz cümlenin anlamı bozulacağı için önem teşkil etmektedir.

İngilizce Sıfat Sıralaması Tanımı Nedir?

Her şeyin bir düzeni ve kuralı olduğu gibi İngilizcede sıfatları sıralarken de bir kurala uymamız gerekmektedir. Eğer buna dikkat etmezsek anlam bozukluklarıyla karşılaşırız ve ifade etmek istediğimizden çok daha farklı olan bir anlatım yapmış oluruz.

Türkçede “Sıfat Sıralaması” olarak bahsettiğimiz konunun adı İngilizcede “Order of Adjectives” olarak kullanılır. Cümle içinde sıfatları sıralamamız bunların ne tür sıfatlar olduğuna göre değişir; sıfat miktar mı belirtiyor, boyut mu belirtiyor ya da şekil mi belirtiyor, yoksa renk mi belirtiyor bunların hepsi farklı sıfat türleridir ve cümlede gelmesi gerektikleri yer farklıdır.

Bu sıfat sıralaması kuralının bir adı vardır; OSACOMP kuralı. Bu kural kullanacağımız sıfat türlerinin isimlerinin bu sıraya göre arka arkaya getirilmesiyle oluşturulmuştur.

İkinci bir dil olarak İngilizceyi öğreniyorsanız bu kuralı aklınızda tutmak ilk başlarda zorlu gelebilir fakat bu kurala göre cümle kurup buna alıştığınızda göreceksiniz ki yapı aklınızda kalmaya başlayacaktır ve doğaçlama olarak bu kurala göre cümle kuracaksınızdır. Bu kuraldaki harflerin açılımına ve sırasıyla sıfat isimlerine bakalım;

1. Opinion/value (Fikir/değer)
2. Size (Boyut)
3. Age (Yaş)
4. Colour (Renk)
5. Origin (Köken)
6. Material (Malzeme)
7. Purpose (Amaç)

Yukarıdaki sıraya bakarsanız bu sıfat türlerini sırasıyla yazdığımızda OSACOMP kuralını bulmuş oluruz.

Fakat bu sıfat sıralamasının içinde fark ettiğiniz gibi 3 adet sıfat türü eksiktir. Bunlar Quantitiy (Nitelik), Temperature (Sıcaklık), Shape (Şekil) sıfatlarıdır. Bunlar kural adı yazılırken kuralın okunuşunun bozulmaması için verilmemiştir fakat eğer bunları da ekleyerek bir sıralama oluşturacaksak sıfat sıralaması aşağıdaki gibi olmalıdır;

1.Quantity (nicelik), 2.opinion/value (fikir/değer), 3.size (boyut), 4.temperature (sıcaklık), 5.age (yaş), 6.shape (şekil), 7.color (renk), 8.origin (köken), 9.material (malzeme), 10.purpose (amaç)

Fark ettiğiniz üzere aslında Quantitiy (nicelik) belirten sıfatı bu sıralamanın en başında kullanırız. Bunun nedeni ise bir nesneyi adeti ya da miktarı bakımından niteleyeceksek mantık çerçevesi içinde bakarsak önce bunu söylememiz gerekmektedir.

Örneklerle sıfat sıralamasını inceleyelim;

• There are three delicious small red Amasya apples are on the table. Masada üç tane lezzetli küçük kırmızı Amasya elması var.

• I bought a suitable big brown leather jacket yesterday. Dün tam üstüme göre büyük kahverengi deri bir ceket aldım.

• You should use this black clutch pencil for your homework. Ödevin için bu siyah uçlu kalemi kullanmalısın.

İngilizcede Sıfatların Doğru Sıralanması Neden Önemlidir?

Konunun başında da bahsettiğimiz gibi eğer bu sıfat sıralamasını yanlış kullanırsak cümlede ve anlamda bozukluklara yol açar. Yanlış sıfat sıralaması kullanılmış bir cümlede bir yanlışlık olduğu hemen anlaşılır.

Örnek cümlelerle bu bozuklukları inceleyelim;

• Small red French hat (Küçük kırmızı Fransız şapkası) ✓
• Red French small hat (Kırmız Fransız küçük şapka) ❌

Görüğünüz gibi yanlış sıralanmış sıfatlar cümleyi bozdu ve Türkçeye çevirildiğinde cümledeki isime (noun) yani “şapka”ya takı getiremedik.

• She has long curly blonde hairs. (Uzun kıvırçık sarı saçları var.) ✓
• She has curly long blonde hairs. (Kıvırcık uzun sarı saçları var.)❌

Bu cümlede yukarıdaki kadar bir anlam bozukluğuna yol açmamış olsa da bir yanlışlık olduğu fark ediliyor.

İngilizce Sıfat Sıralaması En İyi Nasıl Öğrenilir?

Sıfat sıralaması cümle kurarken hep aklınızın bir köşesinde bulunması gereken bir kural ve konudur. İlk başlarda bu sıralamayı ezberlemeniz gerektiğinden zorlanabilirsiniz. Maalesef ilk aşamada bu sıralamayı ezberlemekten başka yapabileceğiniz pek bir seçenek yoktur.

Eğer cümle kurarken bu kuralı sürekli aklınızın bir köşesinde tutarsanız ve İngilizce ile içli dışlı olursanız (kitap okumak, dizi ve film izlemek, şarkı dinlemek vb.) bir süre sonra bu kuralı düşünmeden doğru sıfat sıralaması ile cümle kurmaya başlayacaksınız.

İngilizcede Sıfat Türleri Nelerdir?

İngilizcede quantity (nicelik), opinion (fikir), size (boyut), temperature (sıcaklık), age (yaş), shape (şekil), color (renk), origin (köken), material (malzeme), purpose (amaç) sıfatları olmak üzere tam 10 adet kelimeleri niteleyen sıfat türü vardır.

Quantity Adjectives (Nicelik Sıfatları)

Sıfat sıralamasında en başta kullanılan sıfat türüdür; sayıları ya da many, few, some, several gibi sıfatları kapsar. Aynı zamanda eğer tek bir tane nesneden bahsediyorsak “a/an” olarak da kullanılır (an apple).

• There are a few questions I want to tell you about. Sana sormak istediğim birkaç soru var.

• I have three pencils. Benim üç kalemim var.

Opinion/Value Adjectives (Fikir/Değer Sıfatları)

Kişisel görüşü ya da bir fikri belirten özel sıfatlardır; beautiful (güzel), wondeful (harika), ugly (çirkin), delicious (lezzetli), good (iyi), terrible (çok kötü), interesting (ilginç) vb.

• I have read a wonderful book. Harika bir kitap okudum.

• You cook tasty dishes. Sen lezzetli yemekler pişiriyorsun.

Size Adjectives (Boyut Sıfatları)

Nesnenin boyutunu ifade ederken kullandığımız sıfat türüdür; small (küçük), tiny (ufak), huge (kocaman) vb.

• He has a huge bed in his room. Odasında kocaman bir yatak var.

• I want to sit in that giant chair. Ben şu çok büyük sandalyeye oturmak istiyorum.

! İngilizcede boyut sıfatlarından biri olarak kullanabileceğimiz “big” kelimesi cümle içinde sıfat sıralaması yaparken istisnai bir durumla karşımıza çıkar. “Big” size adjective’i genellikle bir fikir/değer sıfatından önce kullanılır. !

The big tasty hamburger (Büyük lezzetli hamburger)

Burada gördüğünüz gibi “big”, “tasty” fikir sıfatından önce kullanılmıştır.

Temperature Adjectives (Sıcaklık Sıfatları)

Sıcaklık belirten sıfatlardır; hot (sıcak), warm (ılık), cold (soğuk) vb.

• A warm tea might do you well. Ilık bir çay sana iyi gelebilir.

• I hate this freezy weather. Bu dondurucu havadan nefret ediyorum.

Age Adjectives (Yaş Sıfatları)

Yaş sıfatları hem sayı olarak hem de dönemi ya da zaman dilimini belirten kelimeler şeklinde kullanılabilir. Dönem ya da zaman dilimi kullanımlarına örnek olarak; old (eski), antique (antik), young (genç), new (yeni) vb.

• The antique vase in the room is very outstanding. Odadaki antik vazo göz alıcı.

• This 7-year-old car was red when I first bought it. Bu 7 yaşında olan araba ilk aldığımda kırmızıydı.

Shape Adjectives (Şekil Sıfatları)

Şekil sıfatları adından da belli olduğu üzere nesnenin şeklini belirtir; triangle (üçgen), rectangular (dikdörtgen şeklinde), round (yuvarlak) vb.

• The rectangular table in the middle of the room is my working desk. Odanın ortasındaki dikdörtgen masa benim çalışma masam.

• Round table symbolizes the equality. Yuvarlak masa eşitliği sembolize eder.

Color Adjectives (Renk Sıfatları)

Renk sıfatları da nesnenin rengini belirtir, istediğiniz herhangi bir rengi sıfat olarak kullanabilirsiniz. Aynı zamanda saç renkleri de bu kategorinin içerisindedir.

• I prefer blonde hair rather than brunette. Sarı saçı kahverengiye tercih ederim.

• The purple dress fits on you very well. Mor elbise sana çok iyi oldu.

Origin Adjectives (Köken Sıfatları)

Bir nesnenin menşeini ya da nereli olduğunu belirten sıfatlar köken sıfatları kategorisindedir; French (Fransız), Turkish (Türk), Dutch (Flemenk), British (İngiliz) vb.

• This old British clock is a rare antique. Bu eski İngiliz saati çok nadir bulunan bir antikadır.

• The Turkish rug on the wall is a very famous one. Duvarda asılı olan Türk halısı çok meşhurdur.

Material Adjectives (Malzeme Sıfatları)

Malzeme sıfatları ismin neden yapıldığını belirten sıfatlardır; wood (tahta), gold (altın), silver (gümüş), metal (metal), silk (ipek) vb.

• Don’t break the glass water bottle. Cam su şişesini kırma.

• That wooden table is my favourite. Şu tahta masa benim favorim.

Purpose Adjectives (Amaç Sıfatları)

Amaç sıfatları nesnenin kullanım amacını belirten sıfatlardır; washing machine (çamaşır makinası), dining table (yemek masası), rain boots (yağmur botu) vb.

• How deep is this diving pool? Bu dalış havuzu ne kadar derin?

• I can’t find my hiking boots. Yürüyüş botlarımı bulamıyorum.

İngilizce Sıfatlar Arasında Neden Virgül Kullanılmaz?

Farklı sıfat çeşitleri kullanıp bunları yukarıda vermiş olduğumuz sıfat sıralama kuralına göre yazdığınızda bu sıfatların arasında virgül kullanmayız çünkü hepsi ismin (noun) farklı bir niteliğini belirten cumulative adjectives (birikimli sıfatlar) haline gelirler.

Fakat aynı sıfat çeşidini birden fazla kullanırsak bu sıfatların arasına virgül koymamız gerekir. Bunlara da coordinate adjectives (sıralama sıfatları) denir. Buna örnek olarak;

• She bought a long red, black dress. Uzun kırmızı, siyah bir elbise aldı.

• There’s no point in dealing with this meaningless, stupid situation. Bu saçma ve aptal durumla uğraşmanın hiçbir yararı yok.

En Uygun İngilizce Sıfatlar Nasıl Seçilir?

Sıfat sıralamasını nasıl yapıldığını öğrendikten sonra doğru sıfat seçimi tamamen size ve sizin kelime dağarcığınıza kalmıştır. Bunun yanı sıra çok karışık ve uzun sıfat sıralamalarından kaçınırsanız daha pratik ve akıcı olacaktır.

Örneğin;

Big white old glass vase (Büyük beyaz eski cam vazo)

ile

Old glass vase (Eski cam vazo)

arasındaki farkı okuyunca bile anlayabilirsiniz. Tabiki de ikinci vermiş olduğumuz örnek daha sade ve kolay bir anlatımdır.

Bir isimi sıfat ile betimlemeye çalışırken genellikle 2 ya da 3 sıfattan fazlasına kaçmamayı öğrenirseniz hem sıfatları daha kolay sıraya koyabilirsiniz hem de anlatımınız daha anlaşılır olur. Fakat yine dediğimiz gibi hayal gücünüz sizin olduğu için betimleyeceğiniz nesneyi istediğiniz sayıda sıfat ile belirtebilirsiniz! Tabi sıfat sıralaması kuralının dışına çıkmadan…

• She wore a plain white dress that night. O gece sade beyaz bir elbise giymişti.

• There is a big delicious sandwich on the table I have made for you. Masada senin için yaptığım büyük lezzetli sandviç var.

• I remember the beautiful hot summer days in our beach house when I was little. Ben küçükken sahil evimizdeki güzel sıcak yaz günlerini hatırlıyorum.

• There are a lot of round tables in the café to socialize more. Kafede daha çok sosyalleşmek için bir sürü yuvarlak masa var.

• This long wonderful Victorian novel is my favourite book. Bu uzun muhteşem Viktorya dönemine ait roman benim favori kitabım.